Serviks (Rahim ağzı) Kanseri
Serviks ( rahim ağzı) kanseri erken dönemde saptandığı zaman küratif (tamamen) tedavinin mümkün olduğu önemli bir hastalıktır. Ancak tarama programlarındaki yaygınlaşmaya karşın, serviks kanseri özellikle halen gelişmekte olan ülkelerde ve ülkemizde önemli bir sağlık sorunu olmaya devam etmektedir. Tanı konulma anındaki hastalığın yayılımı tedaviyi önemli bir şekilde etkilemektedir. Erken dönem kanserlerde tedavi uygulandığı zaman hastanın yaşam süresinde çoğu zaman hiçbir kısalma izlenmiyorken, ileri evrelerde yani yayılımın olduğu zaman saptanan hastalarda tedavi çoğu zaman kısalmış olan yaşam süresini bir miktar uzatmaktadır veya destekleyici olmaktadır.
Serviksin anatomik pozisyonu nedeniyle tarama programlarının kolay uygulanabildiği ve erken dönem tedavide daha az riskli operasyonların uygulanabildiği bir hastalıktır. Tüm kanserlerde olduğu gibi, tanı sırasında hastalığın evresi ne kadar erken olursa, tedavinin sağlayacağı küratif etkinlik o kadar fazla olacaktır. Bu bölümde erken ve ileri evre serviks kanserlerinin günümüzdeki cerrahi tedavi seçenekleri ele alınacaktır.
Rahim ağzı kanserinde (serviks kanserinde ) Tedavi Seçenekleri
Serviks (rahim ağzı) kanseri tanısı konulduğunda sorulması gereken ilk soru “Bu hastaya en uygun tedavi yaklaşımı ne olmalıdır?” sorusudur.
Tedavi şeklini belirleyici etkenler:
- Kesin tanı (Gerekirse patolojik tanının tekrar gözden geçirilmesi)
- Yaş
- Çocuk isteği
- Genel sağlık durumu (Performans)
- Tümörle ilgili faktörler (tümörün yaygınlığı, invazyonun (yayılım) derinlik ve genişliği, lenf nodu(dışarıdan giren mikroorganizmalarla veya içerden yayılan kötü huylu hücrelerle vücudun savaştığı veya direnç gösterdiği beze) durumu, lenfovasküler invazyon (lenf nodu ve damara yayılım), histolojik tip, tümör çapı ve hacmi, yayılım şekli)
Serviks kanserinin kesin doku tanısı konulduğunda, aşağıdaki incelemelerden gerekli görülenler yapılmalı ve FIGO klinik evreleme sistemine göre evrelenmelidir:
- Tam fizik muayene ve pelvik muayene
- Genel anestezi altında muayene
- Radyolojik incelemeler (PA-Akciğer grafisi, IVP,lenfanjiyografi, kemik grafileri, BT,MR…) *BT, MR gibi testler klinik hastalığın FIGO evresini etkilemezler, evreleme klinik olarak yapılmaktadır.
- Endoskopik incelemeler (sistoskopi, rektosigmoidoskopi)
- Böbrek ve karaciğer fonksiyon testleri
Diğer testler:
- Serviks kanserinin uygun şekilde evrelemesini yapabilmek için yayılım paterni bilinmelidir:
- Komşu yapılara direkt yayılım
- Lenfatik yayılım (pelvik, common iliak, paraaortik, nadiren supraklavikuler)
- Hematojen yayılım (ileri evrelerde izole organ metastazları)
Serviks kanserindeki tedavi seçenekleri aşağıda sıralanmıştır. Yukarıda belirtilen, hastaya ve tümöre ait faktörlerin ışığında bu tedavi seçeneklerinden biri seçilir:
- Primer Cerrahi
- Primer Kemoradyoterapi
- Kombine tedavi
- Destek tedavi
Serviks kanserini ikiye ayırmak tedavi seçeneğimizde önemli bir kolaylık sağlayacaktır.
- Erken evre serviks kanseri ( birincil cerrahi tedavinin uygun olduğu hasta grubu)
- İleri evre serviks kanseri ( birincil kemorayoterapi, cerrahi veya destek tedavilerinin uygun olduğu hasta grubu
Erken Evre Serviks Kanserlerinde Cerrahi Tedavi Hangi grup hastayı içermektedir?
Primer cerrahi tedavi, FIGO evre IA, IB1 ve IIA serviks kanserlerinde ilk seçenektir. IB2 ve diğer bulky( büyük) tümörlerde cerrahi yerine kemoradyasyon tercih edilebilir. Bu hastalarda primer cerrahi tedavi yapılırsa, adjuvan tedavi verilmelidir.