Rahim içi Kanseri (Endometrium Kanseri) kanseri nedir?
Endometrium kanseri endometrium olarak isimlendirilen rahim iç zarının kanseridir. Rahim, alt kısımda vajinaya uzanan serviks (rahim ağzı) ve üst kısımda gövde olarak adlandırılan iki kısımdan oluşur. Gövdenin de iki kısmı vardır. İç kısmına endometrium denir. Hemen hemen tüm endometrium kanserleri endometriumun salgı yapan hücrelerinden oluşur ki bu kanser türüne endometrium adenokarsinomu denir. Diğer kanser türleri daha nadir görülür.
Kadınlardaki tüm kanserler arasında dördüncü sırada olup, aynı zamanda en sık görülen kadın üreme sistemi kanseridir. Rahim kanseri genellikle menopoz sonrası yıllarda ortaya çıkmaktadır. Genellikle 50-60 yaşları arasında görülür.
Rahim içi Kanseri (Endometrium) kanseri risk faktörleri
- Toplam adet sayısı:Erken başlayan ve geç yaşa kadar devam eden adet görmek.
- İnfertilite ve doğum yapmamış olmak:Gebelikte endometriumu koruyan progesteron hormonu artar.
- Obezite:Obezite östrojen miktarını artırarak endometrium kanseri riskini artırır.
- Tamoksifen:Tamoksifen meme kanseri tedavisinde kulanılan bir ilaçtır ve endometrium kanseri riskini artırır.
- Östrojen tedavisi:Menopozdaki kadınlarda menopozal yakınmaların tedavisi için kullanılır (kemik erimeleri, sıcak basmaları). Östrojenin bu etkisini azaltmak için progesteron kullanılır. Östrojen replasman tedavisine doktorunuzla tartışılarak karar verilmelidir. Yıllık kontroller önemsenmelidir. Anormal kanama gibi durumlarda doktora başvurulmalıdır.
- Over hastalıklar:Östrojen miktarını artırarak etki edebilir.
- Hayvani yağlardan zengin diyet:Bu durum bir çok kanser riskini ve endometrium kanseri riskini de artırmaktadır. Aşırı enerji vermeleri obeziteye sebep olur, ayrıca östrojen düzeylerini artırmak gibi bir etkiside vardır.
- Şeker hastalığı.
- Aile öyküsü:Küçük bir grup endometrium kanseri vakaları ailevi kalıtsallık (genetik geçiş) gösterir. Aile üyelerinde bağırsak ve endometrium kanseri hikayesi olan kadınların genetik yatkınlık açısından genetik danışmanlığa ihtiyacı vardır. Genetik incelemeler riski gösterebilir. Bu kadınlarda endometrium örneklemesi ile tarama yapılmalıdır.
- Meme ve over kanseri:Meme ve over kanseri olan kadınlar endometrium kanseri açısından yüksek risklidir.
- Daha önce pelvik ışın tedavisi almış olmak.
Rahim kanseri (Endometrium kanseri ) nasıl tespit edilir ?
Rutin pelvik muayene ile tanı konulması zordur ve faydalı bir tarama testi yoktur. Birçok kadın belirtileri olunca tanı alır. Kişilerin kendilerini takip etmesi ve anormal durumlarda doktorlarına başvurması gerekmektedir. Bu şekilde erken evrede tespit edilebilir. Bazı durumlarda kanser herhangi bir belirtiye sebep olmadan ilerleyebilir.
Rutin pelvik muayenede smear alınması serviks kanseri için bir tarama yöntemidir, ancak endometrium kanserinin taranmasında çoğu zaman faydalı değildir. Menopoz döneminde tüm kadınlar endometrium kanseri konusunda bilgilendirilmelidir ve anormal kanama gibi durumlarda doktorlarına başvurmalıdırlar.Anormal kanama, lekelenme:Özellikle menopoz dönemindeki kanamalara dikkatle yaklaşılmalıdır. Her 10 endometrium kanserli kadından 9’unun değişik tiplerde anormal kanamaları olur.
Rahim kanserinin en önemli bulgusu menapoz sonrası olan kanamalardır (postmenopozal kanama ).
Kilo kaybı, pelvik ağrı ve kitle.
Kanserden şüphelenildiğinde.
Eğer bir kadında semptomlar oluşursa doktora başvurmalıdır. Doktor risk faktörleri, semptomlar ve aile hikayesini alır ve pelvik muayene yapar.
Kanserden şüphelenildiğinde altta yatan problemin endometrial kanser veya endometrial hiperplazi mi olduğunun anlaşılması için endometrial dokudan örnek alınmalı ve mikroskop altında incelenmelidir.
Endometrial biyopsi:Biyopsi doktorun ofisinde alınabilir. İnce elastik bir tüp yardımıyla rahim içerisine girilerek vakum yaratılarak doku örneklemesi yapılır
Dilatasyon ve küretaj (D&C):Biyopsi doktora kanser olup olmadığını net olarak gösteremeyecek kadar az ise D&C yapılmalıdır. Bu yöntemde rahim ağzı genişletilir ve özel aletlerle rahim içi doku kazınarak örnek alınır. Alınan dokular mikroskop altında incelenerek kanserli dokular bulunmaya çalışılır.
Histeroskopi:Bu yöntem doktora rahim içerisine bakma olanağı verir. Doktor ince bir teleskopla rahim içerisine girerek ve rahim içerisini tuzlu suyla doldurarak anormal kanamaya neyin sebep olduğunu anlamaya calışır. Eğer gerekirse biyopsi de alınabilir.
Endometrium (Rahim Kanseri ) kanseri nasıl tedavi edilir?
Tedavi kesinlikle kanserle ilgilenen jinekologlar (jinekolog onkolog) tarafından planlanıp yapılmalıdır. Endometrium kanseri tanısı konulduktan sonra başlıca 4 tedavi seçeneği vardır. Cerrahi, radyoterapi, hormonal tedavi ve kemoterapi. Cerrahi tedavi bir çok endometrium kanserinde ana ve ilk tedavi yöntemidir. Ancak bazen bu tedavi yöntemlerinin kombinasyonu kullanılabilir. Tedavi seçimi kanserin evresine göre değişir.
Rahim kanserinde ameliyat sonrasında kemoterapi veya radyoterapi uygulanıp uygulanmamasına patoloji raporuna, tümörün histolojik tipi ve büyüklüğüne , rahim duvarına olan derinliğine yayılmasına ve lenf bezlerine metastaz yapıp yapmamasına göre karar verilir.
1) Cerrahi tedavi:Endometrium kanseri tedavisinde değişik cerrahi tedavi yöntemleri vardır. Temel cerrahi yaklaşım rahim ağzının, rahmin, yumurtalıkların ve tüplerin çıkarılmasını içeren cerrahi yöntemdir ki buna abdominal histerektomi ve bilateral salpingooforektomi denir
Endometrium kanserinin evre 1A ve 1B dışındaki evrelerinde lenf nodu örneklemesi (büyük damarlar etrafındaki lenf bezlerinin bir kısmının alınması) yapılır ve lenf nodlarında kanser hücreleri araştırılır.
2) Radyoterapi:Radyoterapi yüksek enerjili ışınlar sayesinde kanserli hücrelerin öldürülmesidir. Vücut dışında uygulanabileceği gibi (eksternal radyoterapi), hazneden de uyugulanabilir (barakiterapi).
Eksternal radyoterapinin başlıca komplikasyonları deride renk değişiklikleri, ishal, idrar yolu problemleri, haznede daralma ve cinsel ilişki sırasında ağrı, erken menopoz, pelvik kemiklerde zayıflamadır.
Radyoterapi kullanım nedenleri genelde rahmin gövdesi dışına yayılmış olmasıdır. Ayrıca tümörün, rahmin dış zarına yaklaşmış veya burayı tutmuş olması, tekrarlama riski yüksek hücre tipinden gelişmiş olması radyoterapi uygulamasının diğer nedenleri olarak sayılabilir.
3) Kemoterapi:Endometrium kanserinde kemoterapi ileri evrelerde (özellikle evre III ve evre IV) bir tedavi seçeneğidir. Cerrahiden sonra radyoterapiyle beraber kullanılabilir. Kemoterapi kanser hücrelerini öldürmek için kullanılan ilaçlardır. Kullanılan ilacın tipine göre değişmekle birlikte bulantı, kusma, saş dökülmesi, enfeksiyonlara yatkınlık, kolay yorulma gibi yan etkileri vardır. Birçok yan etki tedavi sonrası geçer.
4) Hormonal tedavi:Hormonal tedavide progesteron benzeri ilaçlar kullanılır. Bu hastaların tedavisinde uygulanan yumurtalıkların alınması tedavisi veya radyoterapi sonrası yumurtalıkların baskılanması östrojen miktarını azaltır ve kanser hücrelerinin büyümesini azaltır.
